Sinds een heel aantal jaren schuimt de ploeg van de Comité de Défense van Sint –Gillis alle straten van de gemeente af om een inventaris op te stellen van de leegstaande woningen. Onze vereniging verdedigt het recht van iedere burger om te beschikken over een comfortabele woning aan een redelijke huurprijs. Dat wordt steeds moeilijker en zelfs onmogelijk. We leiden diverse acties samen met de Sint-Gilisenaren om de dingen te veranderen.
Een jaar geleden maakten we bekend dat het aantal leegstaande woningen in Sint-Gillis volgens onze methodologie (zie p.x) vermoedelijk 891 bedroeg (waarvan 198 leeg van kelder tot zolder). Een onaanvaardbare situatie als men de moeilijkheden ziet die gezinnen met een bescheiden inkomen hebben om een woning te huren in de gemeente.
Een woning leeg laten zonder (goede) reden is een schande. Uiteraard zijn de oorzaken van de leegstand zeer divers. Dit gezegd vinden veel eigenaars dat ze met hun eigendom kunnen doen wat ze willen. In feite is dat niet zo eenvoudig….
Terwijl de grondwet het recht op eigendom garandeert, is er tegelijkertijd ook een rechtspraak die herinnert aan de context van de huisvestingscrisis en een belangrijke nuance aanbrengt: ”niemand kan raken aan iemands eigendom behalve omwille van publieke redenen, in geval en op de manier zoals aangegeven door de wet en met een rechtvaardige en voorafgaande schadevergoeding”.
Bepaalde uitspraken hebben rechtsgeldigheid.
Zo kan een eigenaar voortaan niet meer zijn eigendom verwaarlozen enkel omdat hij eigenaar is.
Het is daarom verwonderlijk dat de overheden zeer terughoudend zijn als het gaat om effectief maatregelen te nemen, terwijl er een heel gamma aan juridische instrumenten bestaat om de huisvestingssector op orde te zetten (leeg of onbewoond).
De gemeente Sint-Gillis ontkent op dat vlak dikwijls de realiteit. In 2012 bijvoorbeeld deelden wij onze verbazing bij de vaststelling dat terwijl wij tientallen zeer waarschijnlijk leegstaande huizen detecteerden, de gemeente slechts… twee leegstaande woningen telde.
Het Brussels gewest schatte in dat 32 woningen een echt probleem vormden. Het goede nieuws is dat van die 32 er vandaag nog 6 leeg staan (5). De stok helpt blijkbaar om de eigenaars die in gebreke zijn , te doen bewegen.
Dit gezegd, de financiële middelen van de gemeente laat niet toe om alle maatregelen te ontwikkelen.
We verwonderen ons evenwel over het feit dat in 2014 bijvoorbeeld slechte 1.205.61.12 euro belastingen op leegstaande woningen werd geïnd – 838.000 euro verwacht wordt in 2015 en 1.450.000 in 2016.
Wat overeenkomt met een tiental gemiddelde woningen (4 verdiepingen) per jaar.
Desalniettemin, ondanks deze « geruststellende » informatie van het Gewest en de gemeente, bezochten wij enkele weken geleden opnieuw de (volgens ons) helemaal verlaten woningen uit 2012: niet minder dan 41 gebouwen lijken totaal leeg te staan.
Ze zijn als volgt verspreid in de gemeente:
Zuidwijk : 6
Bethlehemwijk : 8
wijk aan het Sint-Gillisvoorplein : 9
Louizawijk : 7
Te noteren valt dat daarvan twee gebouwen in handen zijn van de Zuidhaard en één gebouw in handen van de Grondregie van Sint-Gillis.
Samenvattend kunnen we stellen dat de leegstand in de gemeente vermindert. Als we rekening houden met de evolutie van het woningpark, kunnen we vaststellen dat binnenkort een heel aantal woningen worden gebouwd (meer dan 62 woningen aan de Mérodestraat bijvoorbeeld). Laten we hopen dat zij niet enkel bestemd zullen zijn voor de middenklasse. Er is een enorme nood aan ruime woningen met meerdere kamers (vier of vijf) aan een betaalbare huurprijs.
Daarom blijven we vechten om voor de bouw sociale woningen, tegen de leegstand en de speculatie. De overheden moeten de immobiliënprojecten verplichten om een deel van hun woningpark te bestemmen voor sociale woningen. Mogen we hierover dromen?
Raphaël Vanden Bosch op basis van gegevensverzameling door E.D. en G.P..